Aktualności

Znów można zdobyć budkę dla dziuplaka. Rusza druga edycja akcji edukacyjnej wspierającej ptaki

Marzec 8, 2022

Katowice rozdadzą mieszkańcom sto budek lęgowych dla małych ptaków, tzw. dziuplaków. To już druga edycja akcji.

Po raz pierwszy miasto przekazało mieszkańcom „budki dla dziuplaków” wiosną 2021 roku, a zainteresowanie nimi było tak duże, że zapas szybko się wyczerpał.

Naszą rolą jako samorządu jest m.in.  inspirowanie do działania, dawanie przykładu. Zrównoważony rozwój miasta oznacza troskę o cały ekosystem i chcemy to robić wspólnie z mieszkańcami – mówi Marcin Krupa, prezydent Katowic. – Bez wątpienia wartością dodaną tej akcji jest właśnie zaangażowanie w nią mieszkańców, a dodatkowo wsparcie podopiecznych Stowarzyszenia na Rzecz Niepełnosprawnych SPES – dodaje prezydent.

Budki lęgowe trafiają w ręce prywatne, ale też np. do przedszkoli i wielu innych instytucji, które się po nie zgłoszą

Ornitolodzy od dawna zachęcają, by m.in za pomocą budek lęgowych pomagać ptakom gnieżdżącym się w dziuplach, czyli tzw. dziuplakom: sikorkom, mazurkom i innym. – Ubywa ich naturalnych siedlisk, w tym starszych drzew, z licznymi dziuplami. W ten sposób próbujemy im choć trochę zrekompensować straty spowodowane wycinkami – wyjaśnia Marcin Karetta z Górnośląskiego Koła Ornitologicznego. Deficyt miejsc do gniazdowania skutkuje tym, że ptaków jest coraz mniej, ubożeje też ich różnorodność, czyli skład gatunkowy. – A przecież lubimy słuchać śpiewu ptaków. Ptaki są też bardzo pożyteczne z naszego, ludzkiego punktu widzenia, bo m.in. zjadają masę owadów, które są szkodnikami lub po prostu nas stresują, jak np. krwiopijne samice komarów – dodaje Karetta. Ornitolog przypomina, że Katowice są zaskakująco bogate w ptaki, które chętnie zasiedlają m.in. zapadliska pogórnicze, a także starsze drzewostany, w tym buczyny. Możemy się pochwalić m.in. lęgami bociana czarnego, żurawia, trzmielojada, a także niedawno odkrytego w  murckowskich lasach puszczyka uralskiego.

Akcja „WieszaMy budki dla dziuplaków” jest częścią projektu KATOobywatel, który służy budowaniu społeczeństwa obywatelskiego. – W ramach projektu podjęliśmy dotąd wiele działań związanych z dbaniem o środowisko naturalne: od aplikacji wCOP drzewo, przez wspólne sianie łąk, sprzątanie terenów zielonych czy tworzenia sąsiedzkich ogrodów. Zimą rozdaliśmy karmniki dla ptaków do samodzielnego złożenia a wcześniej domki dla jeży. Każdej akcji towarzyszy edukacja – mówi Wioleta Niziołek- Żądło, koordynator projektów społecznych w Urzędzie Miasta w Katowicach.

Inicjatywa zakupu budek lęgowych i przekazania ich w ręce mieszkańców narodziła się w wydziale promocji Urzędu Miasta Katowice. Budki stworzyły osoby z niepełnosprawnością intelektualną w ramach rehabilitacji w warsztacie terapii zajęciowej Stowarzyszenia na Rzecz Niepełnosprawnych SPES. Od jakiegoś czasu warsztaty specjalizują się w budkach dla ptaków. – To jest dobrze rozumiana integracja, bo uczestnicy spotykają się z klientami, oferując im dobry produkt, nie raz w roku podczas kiermaszu, ale w ciągłej sprzedaży. Dodatkowo pomagamy chronić przyrodę, a chroniąc ptaki, chronimy też ludzi – mówi Monika Pinkowska, koordynator medialny Stowarzyszenia SPES. – Nasi stolarze uczą się potrzebnych umiejętności zawodowych, a część z nich jest już na poziomie instruktorskim. Zależało nam, żeby ta rehabilitacja była jak najbardziej zbliżona do pracy, dawała satysfakcję od chwili przywiezienia deski z tartaku do momentu sprzedaży. Powstają gotowe produkty ale też budki do samodzielnego montażu, np. z myślą o dzieciach – dodaje. Dochód ze sprzedaży jest przeznaczany w całości na rehabilitację osób z niepełnosprawnością intelektualną, uczestników Warsztatu Terapii Zajęciowej.

Po budki można się zgłaszać wysyłając maila na adres: katoobywatel@katowice.eu. W mailu należy wskazać planowaną lokalizację budki ale również krótkie uzasadnienie. Zgłoszenia będą przyjmowane do wyczerpania zapasów.

Jakie budki rozdamy mieszkańcom?

Budka lęgowa typu A wg prof. J. Sokołowskiego jest najbardziej popularnym typem budki lęgowej i nadaje się dla małych ptaków. Jest zasiedlana przez wszystkie sikory, wróbla mazurka, kowalika, krętogłowa, muchołówkę żałobną i inne małe dziuplaki. Podwójne wyciągane drzwiczki zapewniają ochronę przed drapieżnikami oraz umożliwiają czyszczenie budki przed okresem lęgowym. Budka wyposażona jest też w drewniany wieszak do zawieszenia na drzewie. Jest naturalna, nieimpregnowana i nieheblowana, bezpieczna dla ptaków i środowiska naturalnego. Na froncie widnieje czarne logo miasta – serce, a z boku logo Stowarzyszenia SPES.

Jak i kiedy wieszamy budki?

Budki lęgowe typ A nadają się do rozwieszania w każdym drzewostanie, gdzie brakuje naturalnych dziupli. Wieszamy je najczęściej na wysokości do 4 m nad ziemią – sikorki chętnie zasiedlają te zawieszone od 1,5 m nad ziemią, natomiast wróble wolą te zawieszone wyżej. Otwór wlotowy powinien być skierowany na wschód lub południowy wschód.  Okres, w jakim możemy zawiesić budki, zaczyna się już jesienią i kończy zimą (połowa marca).  Jeśli są sprzyjające warunki do lęgu, tzn. łagodna zima, wówczas ptaki mogą zasiedlać gniazda już od 15 marca – dotyczy to ptaków zimujących. Ptaki przylatujące do nas na okres lęgowy, jak muchołówka, mogą zasiedlać budki do połowy kwietnia. Po sezonie lęgowym budki należy wyczyścić.